Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης: Ένας Οδηγός για τον Επισκέπτη
Στην καρδιά της σύγχρονης Σπάρτης, στεγασμένο σε ένα επιβλητικό νεοκλασικό κτίριο που ανεγέρθηκε το διάστημα 1874–1876 (εγκαίνια 1876), το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης αποτελεί την κιβωτό της πλούσιας ιστορίας της αρχαίας Λακεδαίμονος. Αν και η Σπάρτη δεν ήταν φημισμένη για την πολυτέλεια της καλλιτεχνικής παραγωγής όπως άλλες ελληνικές πόλεις, τα εκθέματα που φιλοξενούνται εδώ αποκαλύπτουν μια κοινωνία με έντονη θρησκευτικότητα, πολύπλοκες τελετουργίες και χαρακτηριστική αισθητική, από την προϊστορική εποχή έως τη ρωμαϊκή περίοδο.
Αν σχεδιάζετε μια επίσκεψη, παρακάτω θα βρείτε τα κύρια εκθέματα και σημεία που δεν πρέπει να χάσετε, μαζί με μικρές τεκμηριωτικές διευκρινίσεις όπου χρειάζεται.
Τα εντυπωσιακά ρωμαϊκά ψηφιδωτά
Το μουσείο φιλοξενεί αξιόλογα ψηφιδωτά δάπεδα που προέρχονται από ρωμαϊκές επαύλεις της περιφέρειας. Ξεχωρίζει το ψηφιδωτό με την «Αρπαγή της Ευρώπης», γνωστό και ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της συλλογής.
Η γλυπτική: ο «Λεωνίδας» και οι αναθηματικές στήλες
Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα εκθέματα είναι το άγαλμα ενός αρχαϊκού οπλίτη, που στο ευρύτερο κοινό είναι γνωστό ως «Λεωνίδας». Η ταυτότητά του δεν είναι βεβαιωμένη και πρόκειται ουσιαστικά για ένα αρχαϊκό οπλίτη (6ος αι. π.Χ.)· η προσωνυμία «Λεωνίδας» είναι λαϊκή και συμβατική.
Επιπλέον, η συλλογή περιλαμβάνει αναθηματικές στήλες, ταφικά ανάγλυφα και γλυπτά με παραστάσεις των Διοσκούρων (Κάστωρ και Πολυδεύκης) και άλλες μυθολογικές μορφές.
Ευρήματα από τα μεγάλα ιερά
Μέρος της συλλογής προέρχεται από τα σημαντικά ιερά της αρχαίας πόλης, όπως το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος και το ιερό της Χαλκιοίκου Αθηνάς. Στο μουσείο εκτίθενται πλήθος αναθημάτων, μεταξύ των οποίων πήλινες τελετουργικές μάσκες και χάλκινα ειδώλια.
Σημείωση τεκμηρίωσης: σε παλαιότερα ή μη τεκμηριωμένα κείμενα αναφέρεται συχνά «χάλκινο άγαλμα καλαθοφόρου». Η επίσημη τεκμηρίωση της συλλογής μιλά γενικά για χάλκινα αναθήματα και ειδώλια· αν χρειάζεται συγκεκριμένη παραπομπή σε κάποιο ιδιαίτερο χάλκινο αντικείμενο, προτείνεται έλεγχος των καταλόγων του μουσείου ή των δημοσιεύσεων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας.
Προϊστορική και μυκηναϊκή συλλογή
Το μουσείο εκθέτει ευρήματα από προϊστορικούς οικισμούς και μυκηναϊκές θέσεις της ευρύτερης περιοχής της Λακωνίας, που τεκμηριώνουν ανθρώπινη παρουσία στην κοιλάδα του Ευρώτα πολύ πριν την άφιξη των Δωριέων. Τα εκθέματα αυτά συνδέουν τη μετέπειτα ιστορία της Σπάρτης με τα μεγαλύτερα μυκηναϊκά κέντρα. Mερικά εξαιρετικά μυκηναϊκά αντικείμενα που σχετίζονται με τη Λακωνία βρίσκονται σε άλλες εθνικές συλλογές, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
