Η Έλευση των Ρωμαίων και μια Νέα Εποχή
Μετά την παρακμή της Σπαρτιατικής ηγεμονίας και την επικράτηση των Μακεδόνων, η Λακωνία, όπως και ο υπόλοιπος ελλαδικός χώρος, πέρασε σταδιακά στον έλεγχο μιας νέας υπερδύναμης. Τον 2ο αιώνα π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την περιοχή, εγκαινιάζοντας μια μακρά περίοδο που, παρά την απώλεια της ανεξαρτησίας, έφερε μια σχετική σταθερότητα και ευημερία.
Μια Περίοδος Ειρήνης και Ευημερίας
Σε αντίθεση με άλλες κατακτημένες περιοχές, οι Ρωμαίοι έδειξαν ιδιαίτερο σεβασμό στην ένδοξη ιστορία της Σπάρτης. Εξασφάλισαν στην πόλη σημαντικά προνόμια και έναν βαθμό αυτονομίας, μετατρέποντάς την σε ένα είδος “ζωντανού μουσείου” για τους πλούσιους Ρωμαίους που θαύμαζαν το στρατιωτικό της παρελθόν. Παράλληλα, οι παράκτιες πόλεις της Μάνης και της ευρύτερης περιοχής οργανώθηκαν στο Κοινό των Ελευθερολακώνων, απολαμβάνοντας την προστασία της Ρώμης.
Αυτή η περίοδος της “Ρωμαϊκής Ειρήνης” (Pax Romana) επέτρεψε μια αξιοσημείωτη οικονομική άνθηση. Το Γύθειο εξελίχθηκε σε σημαντικό λιμάνι, ενώ σε όλη την επικράτεια χτίστηκαν εντυπωσιακά δημόσια έργα, όπως υδραγωγεία, λουτρά και θέατρα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την ανακατασκευή και επέκταση του μεγάλου Ρωμαϊκού Θεάτρου της Σπάρτης. Τα πολυάριθμα ψηφιδωτά και γλυπτά που έχουν βρεθεί μαρτυρούν τον πλούτο της εποχής.
Το Τέλος της Ρωμαϊκής Κυριαρχίας
Η περίοδος αυτή της σταθερότητας άρχισε να κλονίζεται από τον 3ο αιώνα μ.Χ. με την έναρξη βαρβαρικών επιδρομών (από Γότθους και Ερούλους) που έσπειραν την καταστροφή. Το καθοριστικό χτύπημα, ωστόσο, ήρθε από τη φύση. Ο καταστροφικός σεισμός του 375/376 μ.Χ. ισοπέδωσε τη Σπάρτη και βύθισε ολόκληρες παράκτιες πόλεις, όπως η Πλύτρα, αλλάζοντας για πάντα τον χάρτη της περιοχής.
Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την εξάπλωση του Χριστιανισμού, σηματοδότησε το τέλος της ρωμαϊκής εποχής και την αυγή μιας νέας, της βυζαντινής, καθώς οι πληθυσμοί άρχισαν να εγκαταλείπουν τις παλιές πόλεις για νέες, πιο οχυρές θέσεις.
