Μουσείο Νεάπολης: Ένα Ταξίδι στη Χερσόνησο του Μαλέα
Στην καρδιά της Λακωνίας, κοντά στη Νεάπολη, το Αρχαιολογικό Μουσείο δεν αποτελεί απλώς μια συλλογή αρχαιοτήτων. Πρόκειται για ένα έξυπνα σχεδιασμένο ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο, εμπνευσμένο από το περίγραμμα της χερσονήσου του Μαλέα και τις περιγραφές του αρχαίου περιηγητή Παυσανία. Η περιήγηση στον εκθεσιακό χώρο ακολουθεί γεωγραφική πορεία, ξεκινώντας από τα βορειοδυτικά και καταλήγοντας στα βορειοανατολικά παράλια, με διαφορετικά χρώματα να ορίζουν τις παραθαλάσσιες θέσεις και την ενδοχώρα.
Τα Ιερά της Ενδοχώρας
Το ταξίδι ξεκινά από την ενδοχώρα και το σημαντικό ιερό του Απόλλωνος Υπερτελεάτα, κοντά στο σημερινό Φοινίκι. Αν και τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα είναι λιγοστά, ο πλούτος των ευρημάτων – πήλινα και χάλκινα αναθήματα – που παρουσιάζονται στο μουσείο μαρτυρούν τη σημασία του ιερού για ολόκληρη τη χερσόνησο, από την αρχαϊκή εποχή μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια. Η ιστορία της ανακάλυψής του ξεκίνησε τον 19ο αιώνα, όταν επιγραφές με το όνομα του Απόλλωνα εμφανίστηκαν στην αγορά της Αθήνας, οδηγώντας την Αρχαιολογική Εταιρεία στην περιοχή.
Παράλληλα, εκτίθενται ευρήματα από τη Συκέα, την Αγγελώνα και τον Άγιο Ιωάννη, που αποδεικνύουν την ύπαρξη ακμαίων μυκηναϊκών οικισμών με πλούσια κτερίσματα, όπως πήλινα αγγεία, κοσμήματα και μεταλλικά αντικείμενα.
Οι Πόλεις της Δυτικής Ακτής
Συνεχίζοντας παραθαλάσσια, φτάνουμε στην αρχαία πόλη της Ασωπού, που ταυτίζεται με τη σημερινή Πλύτρα. Μεγάλο μέρος της αρχαίας πόλης είναι βυθισμένο, αλλά τα ευρήματα από έναν ρωμαϊκό τάφο, που εκτίθενται στο μουσείο, μαρτυρούν την εξέλιξή της σε κοσμοπολίτικο λιμάνι. Λίγο παραπέρα, στην περιοχή της Ελαφονήσου, βρισκόταν η αρχαία “άκρα” της Όνου Γνάθου, που στην αρχαιότητα ήταν ενωμένη με τη στεριά και μοιραζόταν το ίδιο πολιτισμικό περιβάλλον με τον βυθισμένο οικισμό στο Παυλοπέτρι.
Η έκθεση κορυφώνεται στην αρχαία πόλη των Βοιών, στη θέση της σημερινής Νεάπολης. Τα γλυπτά και οι επιτύμβιες στήλες μαρτυρούν τον πλούτο της πόλης κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, πιθανότατα από τα κοιτάσματα σιδήρου της περιοχής.
Οι Ακροπόλεις της Ανατολικής Ακτής
Αφήνοντας τις Βοιές, ο επισκέπτης “περιπλέει” νοητά τον Κάβο Μαλιά για να γνωρίσει τις οχυρωμένες πόλεις της ανατολικής ακτής. Η Επίδαυρος Λιμηρά, με τα εντυπωσιακά της τείχη, ο Ζάραξ (στον σημερινό Γέρακα) με τον διπλό οχυρωματικό περίβολο, και τα Κύφαντα (στο σημερινό Κυπαρίσσι) με την ακρόπολή τους, παρουσιάζονται μέσα από μεγάλες τοπιογραφίες και σχετικά ευρήματα, δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της στρατηγικής τους σημασίας.
Με αυτόν τον τρόπο, το μουσείο της Νεάπολης λειτουργεί σαν γεωγραφικό και ιστορικό “οδοιπορικό” που συνδέει τα μνημεία της Λακωνίας από την Προϊστορία έως τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους, προσφέροντας στον επισκέπτη μια σφαιρική εικόνα του πολιτιστικού πλούτου της περιοχής.
