Η Πόλη-Κράτος της Απόλυτης Πειθαρχίας

Η Σπάρτη ήταν μία πόλη-κράτος της Λακωνίας που έχει μείνει γνωστή στην παγκόσμια ιστορία για τη στρατιωτική δύναμή της και την πειθαρχία των κοινωνικών δομών της. Δημιουργήθηκε μετά από την Κάθοδο των Δωριέων γύρω στο 1100 π.Χ. και το μοναδικό σύστημα της Αγωγής, που είχε επιβάλει με νόμο ο Λυκούργος, ήταν το κύριο αίτιο της στρατιωτικής της ισχύος.

Κατά την Κλασική Αρχαιότητα, η Σπάρτη ήταν μία από τις δύο πιο ισχυρές πόλεις-κράτη στην Αρχαία Ελλάδα, μαζί με την Αθήνα.

Ο Αγώνας για την Κυριαρχία

Η Σπάρτη διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στους αγώνες των Ελλήνων απέναντι στους Πέρσες τον 5ο αιώνα π.Χ. Αποκορύφωμα υπήρξε η μάχη των Θερμοπυλών, όπου ο ηρωικός θάνατος του βασιλιά Λεωνίδα και των 300 Σπαρτιατών ανέδειξε τη στρατιωτική ανδρεία τους. Η υπεροχή του εξοπλισμού και η τέχνη της σπαρτιατικής φάλαγγας επιβεβαιώθηκε ξανά στη μάχη των Πλαταιών, η οποία έδωσε τέλος στους Περσικούς πολέμους.

Στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ., οι Πελοποννησιακοί πόλεμοι με την Αθήνα έφεραν τη Σπάρτη στην απόλυτη ακμή της. Μετά τη νίκη της, επέβαλε την ηγεμονία της στο μεγαλύτερο μέρος του αρχαιοελληνικού κόσμου. Ωστόσο, η ηγεμονία αυτή δεν κράτησε πολύ. Μετά τις ήττες από τους Θηβαίους και την άνοδο της Μακεδονίας, η Σπάρτη άρχισε να παίζει δευτερεύοντα ρόλο, ακολουθώντας τελικά τη μοίρα του υπόλοιπου ελληνικού κόσμου που κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους.

Τα Αρχαιολογικά Ευρήματα Σήμερα

Η αρχαία Σπάρτη βρισκόταν λίγο βορειότερα από τη σημερινή πόλη, στην κοιλάδα του Ευρώτα. Δυστυχώς, η οικοδόμηση της σύγχρονης πόλης πάνω στην αρχαία, οι φυσικές καταστροφές και οι επιδρομές δεν άφησαν πολλά ορατά ίχνη της αρχαίας δόξας της. Τα περισσότερα ευρήματα συναντώνται στην Ακρόπολη της αρχαίας Σπάρτης, όπου βρισκόταν το πολιτικό και θρησκευτικό της κέντρο.

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τμήματα από το ιερό της Χαλκιοίκου Αθηνάς, το σημαντικότερο ιερό της πόλης, και το εντυπωσιακό Ρωμαϊκό Θέατρο, χωρητικότητας 16.000 θεατών. Στις παρυφές της ακρόπολης σώζονται επίσης τα ερείπια του ιδιόμορφου ναόσχημου οικοδομήματος που η τοπική παράδοση θεωρεί ως τον τάφο του Λεωνίδα (Λεωνιδαίο).