Γεράκι: Το Άγνωστο Κάστρο & οι Βυζαντινοί του Θησαυροί

Μακριά από την πολυκοσμία της Μονεμβασιάς και του Μυστρά, στους πρόποδες του Πάρνωνα, βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς και λιγότερο γνωστούς αρχαιολογικούς προορισμούς της Λακωνίας: το Κάστρο του Γερακίου. Χτισμένο σε έναν λόφο που εποπτεύει την εύφορη πεδιάδα του Ευρώτα, το Γεράκι προσφέρει ένα μοναδικό ταξίδι στον χρόνο, συνδυάζοντας την επιβλητική φράγκικη οχύρωση με έναν πλούτο βυζαντινών εκκλησιών.

Το Φρούριο των Φράγκων

Η ιστορία του μεσαιωνικού οικισμού ξεκινά στις αρχές του 13ου αιώνα, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Ο Φράγκος βαρόνος Guy de Nivelet ίδρυσε το ισχυρό κάστρο στην κορυφή του λόφου για να ελέγχει τη στρατηγική διάβαση από τη Λακωνία προς την Αρκαδία. Η περιοχή, που κατοικείται από την προϊστορική εποχή και ήταν γνωστή στην αρχαιότητα ως οι Γερόνθρες, γνώρισε μια νέα περίοδο κοινωνικής και θρησκευτικής ακμής κάτω από τη σκιά του φρουρίου.

Ο Θησαυρός των Βυζαντινών Εκκλησιών

Αυτό που κάνει το Γεράκι πραγματικά μοναδικό είναι η εκπληκτική συλλογή από καλοδιατηρημένες μεσαιωνικές εκκλησίες, διάσπαρτες εντός και γύρω από τα τείχη του κάστρου. Οι ναοί αυτοί φιλοξενούν εξαιρετικά δείγματα αγιογραφικής τέχνης από τον 12ο έως τον 15ο αιώνα. Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι:

  • Ο Άγιος Γεώργιος: Βρίσκεται μέσα στο Κάστρο και ξεχωρίζει για τις τοιχογραφίες του 13ου αιώνα και το θαυμάσιο πέτρινο εικονοστάσι του.
  • Η Ευαγγελίστρια: Στη συνοικία Επάνω Βρύση, με τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο β΄ μισό του 12ου αιώνα.
  • Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Στην Κάτω Βρύση, με τοιχογραφίες σε δύο στρώματα, ένα γύρω στο 1300 και ένα με εγχαραγμένη χρονολογία 1450.
  • Ο Ναός των Θεοφανίων & ο Άγιος Νικόλαος: Δύο ακόμα ναοί με σημαντικές τοιχογραφίες του 13ου αιώνα.

Η Παράδοση της Υφαντικής

Πέρα από την πλούσια ιστορία του, το Γεράκι ήταν επίσης γνωστό κατά τον 20ό αιώνα για την τέχνη των υφαντών κιλιμιών. Τα γερακίτικα κιλίμια διακρίνονταν για τον πολύχρωμο διάκοσμό τους με συμμετρικά γεωμετρικά σχέδια, αποτελώντας ένα σημαντικό κομμάτι της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Σήμερα αναγνωρίζονται ως στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.

Μια επίσκεψη στο Γεράκι είναι μια αποκάλυψη για τον ταξιδιώτη που αναζητά την αυθεντική ιστορία της Λακωνίας, μακριά από τα τουριστικά πλήθη.