Η Κάθοδος των Δωριέων: Το Τέλος ενός Κόσμου
Γύρω στο 1150–1100 π.Χ., μια μεγάλη αναταραχή άλλαξε για πάντα τον χάρτη του ελλαδικού χώρου. Η περίοδος της μυκηναϊκής ακμής, με τα λαμπρά ανάκτορα και τον ανεπτυγμένο πολιτισμό, έφτασε σε ένα απότομο τέλος. Αιτία ήταν η έλευση νέων ελληνικών φύλων από τον βορρά, με κυρίαρχους ανάμεσά τους τους Δωριείς.
Η κάθοδος των Δωριέων δεν ήταν μια ειρηνική μετανάστευση. Ήταν μια περίοδος συγκρούσεων και μεγάλων αλλαγών που οδήγησε στην κατάρρευση των μυκηναϊκών κέντρων. Αυτή η αναστάτωση βύθισε την Ελλάδα στους λεγόμενους “Σκοτεινούς Αιώνες”, μια περίοδο από την οποία λείπουν οι πλούσιες αρχαιολογικές μαρτυρίες των προηγούμενων αιώνων.
Η Εγκατάσταση στη Λακωνία
Ένα τμήμα αυτών των Δωριέων πολεμιστών κατέληξε στην καρδιά της εύφορης κοιλάδας του Ευρώτα. Εκεί, αντί να ιδρύσουν μία ενιαία, μεγάλη πόλη, εγκαταστάθηκαν αρχικά σε τέσσερις ξεχωριστούς συνοικισμούς (κώμες). Η ένωση αυτών των οικισμών, μαζί με τις Αμύκλες που ενσωματώθηκαν αργότερα, αποτέλεσε τον πυρήνα για τη γέννηση της πόλης-κράτους που έμελλε να κυριαρχήσει στην αρχαία Ελλάδα: της αρχαίας Σπάρτης.
Αυτή η διαδικασία δεν ήταν άμεση. Πήρε δεκαετίες, ίσως και αιώνες, μέχρι η νέα κοινωνία να σταθεροποιηθεί και να αρχίσει να διαμορφώνει τον μοναδικό της χαρακτήρα.
Η Δημιουργία της Σπαρτιατικής Κοινωνίας
Η ανάμνηση της κατάκτησης και η ανάγκη των Δωριέων να επιβληθούν στους παλαιότερους, πολυπληθέστερους πληθυσμούς (τους είλωτες) ήταν οι καθοριστικοί παράγοντες που διαμόρφωσαν την κοινωνία της Σπάρτης. Για να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, οι Σπαρτιάτες ανέπτυξαν ένα αυστηρά στρατοκρατικό σύστημα, το οποίο τελειοποιήθηκε με τη νομοθεσία του Λυκούργου.
Έτσι, από τις στάχτες του μυκηναϊκού κόσμου και μέσα από τις αναταραχές της καθόδου των Δωριέων, γεννήθηκε η Σπάρτη: μια πόλη που θυσίασε την καλλιτεχνική πολυτέλεια για χάρη της στρατιωτικής πειθαρχίας και της συλλογικής δύναμης, αφήνοντας ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην παγκόσμια ιστορία.
